Evangelista Torricelli 15 Ekim 1608′de İtalyanın Feanza şehrinde
doğdu, 5 Ekim 1647 in Floransa’da öldü. Açık hava basıncı üzerine yaptığı
deneyleriyle tanınan ünlü İtalyan fizik ve matematik bilginidir.
Çocukluğunda matematiğe olan merakıyla dikkatleri çekti. 1627′de
Roma’ya giderek, hidrolik biliminin kurucusu ve Galilei’nin talebesi olan
Benedetto Castelli ile birlikte çalıştı. 1641′de Galilei ile mektuplaşmaya
başladı. Aynı sene, Castelli nin tavsiyesi üzerine Galile, Torricelli’yi
Tuscany’ye davet etti. Galile ile görüştükten birkaç hafta sonra, Galilei
ölünce, Tuscany büyük dükü Torricelli’yi onun makamına tayin etti. 1644 yılında
geometri ve mekanik üzerinde bir kitap yayınladı. Matematik sahasında mühim bir
boşluğu dolduran bu kitapta aynı zamanda Galile’nin mekanik üzerindeki ilk
çalışması, birbirine bağlı cisimlerin ortak ağırlık merkezleri aşağıya doğru
hareket ederken, ani hareket edebilecekleri prensibi bir neticeye
bağlanıyordu.
Torricelli, suyun yerine, ondan on üç buçuk defa daha ağır olan
civayı (sıvı maden) koymayı akıl etti, bu sayede sütunun yüksekliği aynı oranda
kısalmış oldu. Böylece Torricelli ilk barometreyi gerçekleştirdi; bir ucu tıkalı
ve içi civa dolu cam bir boru. Bu boru başaşağı çevrilip açık ucu gene civayla
dolu bir küvete daldırılır. Borudaki civanın bir kısmı küvete akar ve civa
sütunu borunun içinde aşağı yukarı 760 milimetreye kadar iner. O zaman civanın
ağırlığı, atmosfer basıncı ile eşdeğer olur. Basınçtan faydalanarak, civa
doldurulmuş tüplerle yaptığı deneyler neticesinde, deniz seviyesinde 1cm²ye
düşen basıncı 1033 gr/cm² olarak tespit etti. Geometri ve mekanik alanındaki
fikirlerini ise ilk önceleri kimse önemsemedi. Torricelli aynı zamanda hocası
Galile’nin teleskobunu ve kendi mikroskobunu geliştirmeye uğraştı.
1643 Torricelli, hava basıncını ölçmek için şimdi cıvalı
barometre denilen cihaz icat etti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder