Abdullah Cevdet 9 Eylül 1869 tarihinde Arapkir'de doğdu.
İlköğrenimine burada tamamladıktan sonra Elazığ Askeri Rüştiyesi'nde eğitim
gördü. Kuleli Askeri Tıbbiye İdadisi'nden mezun olduktan sonra Mektebi-i
Tıbbiye'ye girdi.
Öğrencilik döneminde arkadaşlarıyla birlikte İttihad-ı Osman
cemiyetini kurdu. Yaptığı çalışmalar sebebiyle birçok kez tutuklandı.
Diyarbakır'da çalıştığı dönemde başta Ziya Gökalp olmak üzere birçok kişiyi
kurduğu cemiyete kaydetti.
İstanbul'a döndüğünde yaptığı siyasi faaliyetler sebebiyle
yeniden tutuklandı ve Balkanlar Kurulu kararıyla Libya'nın Trablusgarp şehrine
sürüldü. Burada da çalışmalarını sürdüren Abdullah Cevdet Mizan ve Meşveret
dergilerine yazılar gönderdi. Daha sonra hükümet tarafından devlet aleyhinde
eylemler yapmak gerekçesiyle Fizan'a sürüldü.
Fakat buradan kaçarak Tunus'a
gitti. Buradan Fransa'nın Paris şehrine giderek Jön Türkler grubuna katıldı. Öte
yandan farklı gazete ve dergilerde çeşitli yazılar yazdı. 20 Ekim 1904 tarihinde
İsviçre'den sınır dışı edilince Mısır'a giderek eylemlerine bu bölgede devam
etti. İslam düşmanı Reinhart Dozy'nin yazdığı Essai Sur l'histoire de
l'İslamisme kitabını türkçeye çevirerek yayınlamıştır.
Kitapta yer alan Hz Muhammed (s.a.v)' karşı yer alan saygısız
ifadeler müslüman kesim tarafından büyük tepki toplamıştır. Kendisine Allah
Düşmanı anlamına gelen Adüvvullah Cevdet lakabı verilmiştir.
Sultan II.
Abdülhamid'in tahttan indirilmesinin ardından yeniden İstanbul'a döndü.
Çıkarmaya devam ettiği İctihad dergisi İslam aleyhinde yazılar yazıldığı
gerekçesiyle pek çok kez kapatıldı. Bunun yanında İngiliz Muhibler Cemiyeti'ni
kurdu. Ayrıca İngilizler ile işbirliği yapan Kürdistan Teali Cemiyeti'nde de yer
aldı. İctihad dergisinde Milli Mücadele'yi öven yazılar yazarak itibar kazanmaya
çalıştı.
Öte yandan Türkiye'nin nufus politikasıyla ilgili yazdığı bir yazıda
Neslimizi ıslah etmek, kuvvetlendirmek için Avrupa'dan ve Amerika'dan damızlık
erkek getirmek gerekir! şeklinde ifadeler kullanmıştır.
Yaptığı bu açıklama ülke
genelinde büyük bir nefret ve öfke ile karşılanmıştır. Yaşamının son yıllarını
tek başına geçirdi. Abdullah Cevdet, 29 Kasım 1932 tarihinde İstanbul'da
hayatını kaybetti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder